Türkiye, 2021 yılının Ekim ayında Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – FATF) tarafından gri listeye alındı. Bu kararın nedeni, Türkiye’nin kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede yetersiz kaldığı yönündeki tespitlerdir.
FATF, üye ülkelerin kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele kapasitelerini değerlendiren ve bu alanlarda standartlar belirleyen uluslararası bir organizasyondur. FATF’nin gri listesi, bu standartlara tam olarak uyum sağlamayan ülkeleri içermektedir ve bu listeye alınan ülkeler, belirlenen eksiklikleri gidermek için eylem planları hazırlamak ve uygulamak zorundadır.
Türkiye’nin gri listeye alınması, ülkenin finansal sistemine yönelik bir dizi eleştiriyi beraberinde getirdi ve uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye olan güveninde azalmaya yol açtı. FATF, Türkiye’den özellikle şunları talep etti:
- Terörizmin finansmanıyla etkin mücadele edilmesi.
- Şüpheli finansal işlemler hakkında daha sık ve detaylı raporlamalar yapılması.
- Finansal suçlarla ilgili soruşturmaların ve kovuşturmaların artırılması.
- Şirketler ve tröstler gibi tüzel kişiliklerin gerçek sahiplerinin kimliklerinin belirlenmesi ve bu bilgilerin erişilebilir kılınması.
Türkiye, bu talepler doğrultusunda çeşitli yasal ve düzenleyici reformlar yapma taahhüdünde bulunarak gri listeden çıkmak için çalışmalarını sürdürmektedir.
Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü (FATF) gri listesinden çıkma süreci son aşamaya gelmiş durumda. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede önemli ilerlemeler kaydettiğini ve FATF’ın Şubat 2024 Genel Kurulu’nda Türkiye’nin eylem planını büyük ölçüde tamamladığını doğruladığını belirtti. FATF yetkilileri, Haziran 2024’te Türkiye’ye yapacakları bir ziyaretin ardından hazırlayacakları değerlendirme raporunu FATF Genel Kurulu’nda sunacaklar ve bu toplantıda Türkiye’nin gri listeden çıkarılması bekleniyor.
Şimşek, Türkiye’nin teknik çalışmalarını başarıyla tamamladığını ve FATF ekibinin Haziran ayındaki yerinde değerlendirmesinin ardından gri listeden çıkma sürecinin tamamlanacağını ifade etti. Ekonomi yönetimi, Türkiye’nin ay sonunda gri listeden çıkmasını beklerken, aksi bir kararın siyasi olacağı yönünde görüş belirtiyor.
Türkiye’nin FATF gri listesinden çıkması, ülke ekonomisi ve özellikle borsa üzerinde çeşitli olumlu etkiler yaratabilir:
- Yatırımcı Güveni Artışı: Türkiye’nin gri listeden çıkması, uluslararası yatırımcılar arasında güven artırıcı bir etki yaratabilir. Bu güven artışı, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan ilgisini artırabilir ve bu da borsada pozitif hareketlere yol açabilir.
- Sermaye Girişlerinin Artması: Türkiye’nin gri listeden çıkması, doğrudan yabancı yatırım girişlerinin artmasına yardımcı olabilir. Yatırımcılar, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede iyileşmeler kaydeden bir ülkeye daha fazla sermaye yatırmayı tercih edebilirler. Bu durum, borsa endekslerinde yükselişe neden olabilir.
- Daha Düşük Risk Primleri: Gri listeye alınmış ülkeler genellikle daha yüksek risk primleri ile karşı karşıya kalırlar. Türkiye’nin gri listeden çıkması, risk primlerinin düşmesine ve ülkenin daha düşük faiz oranlarıyla borçlanabilmesine olanak tanıyabilir. Bu da şirketlerin finansman maliyetlerini düşürerek karlılıklarını artırabilir ve borsa performansına olumlu yansıyabilir.
- Kredi Notunun İyileşmesi: Gri listeden çıkmak, Türkiye’nin kredi notu değerlendirmelerinde olumlu bir faktör olarak göz önüne alınabilir. Kredi notunun yükselmesi, finansal piyasalarda olumlu algılanır ve hisse senedi piyasasında yukarı yönlü hareketler görülmesine katkı sağlayabilir.
- Döviz Kurlarında İyileşme: Artan yatırımcı güveni ve sermaye girişleri, Türk lirasının değer kazanmasına yardımcı olabilir. Döviz kurundaki iyileşme, ithalat maliyetlerini düşürerek şirketlerin kar marjlarını artırabilir ve borsa üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
Bu faktörler göz önüne alındığında, Türkiye’nin FATF gri listesinden çıkmasının borsada genel bir pozitif hareketliliğe yol açması beklenebilir. Ancak, piyasa dinamiklerinin karmaşıklığı ve diğer ekonomik değişkenlerin etkisi göz önünde bulundurularak bu tür öngörülerin kesin olmadığını unutmamak önemlidir.